تحریم‌های اقتصادی به ابزار مورد علاقه واشنگتن تبدیل شده است

بایدن در آغاز دوران ریاست جمهوری اش گفته بود در قبال کوبا مسیری متفاوت از آنچه دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق، با تشدید محدودیت‌ها بر این کشور انجام داده بود، در پیش خواهد گرفت. در عین حال، استفاده بایدن از تحریم‌ها تعجب چندانی را برنمی انگیزد: از روسیه گرفته تا میانمار، تحریم‌های اقتصادی به ابزار مورد علاقه واشنگتن تبدیل شده است.

در اوایل آوریل که ایران و آمریکا به طور غیر مستقیم با همتایان اروپایی خود برای گفتگو درباره احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵- از جمله درباره لغو تحریم‌های آمریکا- دیدار کردند، این بحث‌ها آغاز شد. در چند ماه گذشته، دولت بایدن میانمار را نیز به علت نقض حقوق بشر، روسیه را به علت زندانی کردن الکسی ناوالنی، شخصیت مخالف دولت و جاسوس سایبری و مقامات چینی را به اتهام تضعیف دموکراسی در هنگ کنگ تحریم کرده است.

تحریم‌ها می‌توانند هدفمند یا مانند تحریم‌های کوبا گسترده باشند، رویکردی که در دهه‌های اخیر بسیار مورد علاقه آمریکا بوده است. زمانی که آمریکا یک شخص یا نهادی را تحریم می‌کند، آمریکایی‌ها و شرکت‌های آمریکایی از معامله با آن‌ها منع می‌شوند. در برخی از موارد، تحریم‌ها حتی فراتر از این است و آمریکایی‌ها از انجام معاملات تجاری با شخص ثالثی که با فرد یا شرکت تحریم شده تجارت می‌کند نیز منع می‌شوند.

تحریم‌ها می‌توانند فرصت‌های اقتصادی و تجاری را محدود کنند. آن‌ها اغلب شامل توقف صدور ویزا و مسدود کردن حساب‌های بانکی نیز می‌شوند. آن‌ها را می‌توان علیه اشخاص، بانک ها، موسسات، دولت‌ها یا سایر نهاد‌ها مانند کشتی‌ها وضع کرد. با اهمیت یافتن تحریم‌ها در سیاست خارجی آمریکا، انتقاد‌ها از اثربخشی آن‌ها و نگرانی‌ها از تاثیر آن‌ها بر مردم نیز افزایش یافته است. رئیس جمهور آمریکا و کنگره هر دو قدرت تحریم دارند. «قانون بین المللی قدرت‌های اقتصادی در شرایط اضطراری» به یک رئیس جمهور اجازه می‌دهد تا این کار را با سهولت بیشتری انجام دهد.

علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین المللی بحران، در این خصوص گفت: از آنجایی که تجارت جهانی تا حدی به دلار آمریکا تکیه دارد و از طریق مؤسسات مالی مستقر در آمریکا انجام می‌شود، واشنگتن به طور منحصر به فردی می‌تواند تحریم‌ها را اعمال کند و با محدود کردن دسترسی به بازار‌های جهانی "مشکلات اقتصادی بسیار زیادی" ایجاد کند.

تحریم‌ها تحت قانون جهانی ماگنیتسکی کاخ سفید

کاخ سفید روز پنجشنبه ضمن حمایت از اغتشاشات در کوبا اعلام کرد عوامل مسئول در دولت کوبا را تحریم می‌کند. این تحریم‌ها تحت قانون جهانی ماگنیتسکی اعمال شد که بر اساس آن آمریکا با طرح ادعای نقض حقوق بشر می‌تواند دولت‌ها و افراد خارجی را تحریم کند. در اواسط آوریل، واشنگتن در جهت محدود کردن موسسات مالی آمریکایی در خرید اوراق قرضه دولت روسیه، تحریم شرکت‌های سایبری روسی که در هک کردن رایانه‌ها دست دارند، اخراج مقامات اطلاعاتی روسیه و اقدامات دیگر گام‌هایی برداشت.

این در حالی است که تحریم‌های دیگری علیه روسیه وجود داشت که در دولت اوباما در واکنش به حمله روسیه به شبه جزیره کریمه آغاز شد. به گزارش مرکز کارنگی مسکو، در دوران ریاست جمهوری ترامپ نیز بیش از ۴۰ دور تحریم علیه این کشور اعمال شد. ترامپ که طرفدار اقدام یکجانبه بود در دوران ریاست جمهوری اش دشمنان آمریکا را تحریم اقتصادی کرد و در عین حال منافع برخی از متحدان را نیز تهدید کرد. تحریم‌های وی از ایران گرفته تا دیوان کیفری بین المللی و فراتر از آن را در برگرفت. اما، به گفته مدیر سابق دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی، انتظار می‌رود بایدن در اعمال تحریم‌ها رویکرد چندجانبه بسیار بیشتری اتخاذ کند و نسبت به ترامپ کمتر از تحریم استفاده کند.

تحریم، سیاست بایدن در قبال ونزوئلا و کره شمالی

تحلیلگران پیش بینی می‌کنند سیاست بایدن در قبال ونزوئلا و کره شمالی ادامه تحریم‌ها باشد. وی احتمالا در مقایسه با ترامپ که رابطه دوستانه‌ای با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه داشت، رویکرد خصمانه تری نسبت به این کشور در پیش خواهد گرفت. در خصوص ایران نیز ترامپ پس از خروج از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، تحریم‌هایی علیه این کشور اعمال کرد. وی قبل از پایان دوران ریاست جمهوری اش نیز تحریم‌های جدیدی به این کشور افزود و هدف بایدن را برای پیوستن مجدد آمریکا به این توافق دشوار‌تر کرد.

ایران گفته است آماده بازگشت به این توافق است - البته اگر واشنگتن همه تحریم‌هایی که در دوران ریاست جمهور ترامپ علیه این کشور وضع شده است را لغو کند. اما به گفته واعظ، نکته اصلی این است که برخی از این تحریم‌ها ارتباط مستقیمی به نقض توافق ۲۰۱۵ ندارد، اما فشار شدیدی را بر ایران وارد می‌کنند.

گروه‌های حامی حقوق بشر می‌گویند تحریم‌های آمریکا در کشور‌هایی مانند عراق، ایران و ونزوئلا با قطع فعالیت‌های اقتصادی حیاتی غیرنظامیان و ایجاد کمبود کالا‌های اساسی مانند دارو بحران‌های انسانی را تشدید کرده اند. دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی معافیت‌هایی برای تحریم کالا‌های بشردوستانه صادر می‌کند، اما در عمل بانک‌ها و شرکت‌ها تمایلی به تعامل با شرکت‌ها و اشخاص تحریم شده ندارند، زیرا می‌ترسند مقررات آمریکا را نقض کنند.